Likwidacja książeczek mieszkaniowych

Przeznaczeniem książeczek mieszkaniowych PKO było gromadzenie pieniędzy na wkład budowlany lub mieszkaniowy w spółdzielni lub na wkład budowlany lub własny na budowę domu jednorodzinnego.

Kiedyś czekało się bardzo długo na samą możliwość kupna lokalu, ale systematycznie wpłacane na książeczkę wkłady mogły być pomocne przy zapłacie za mieszkanie. Każda wpłata przeliczana była przez obowiązującą i ogłaszaną cenę m2 mieszkania lub domu - wiedziałeś wtedy, na jaką powierzchnię już zebrałeś pieniądze.

Po uwolnieniu rynku nieruchomości oraz stóp procentowych wielkość zgromadzonych wkładów miała się nijak do rzeczywistych kosztów zakupu mieszkania. W 1995 roku uchwalona została ustawa mająca zmniejszyć straty, które odnieśli oszczędzający. Jeżeli spełniasz określone w niej warunki dotyczące przeznaczenia pieniędzy z likwidowanej książeczki, państwo przyzna ci tzw. premię gwarancyjną urealniającą wartość wkładu do cen m2 mieszkania w momencie jej likwidacji.

Kto może się starać o uzyskanie premii gwarancyjnej

Premię wypłaca się tylko w razie dokonania przez właściciela książeczki ściśle określonych czynności, powodujących powstanie uprawnienia do jej wypłaty. Zatem o premię może ubiegać się osoba, która posiada książeczkę wystawioną do dnia 23 października 1990 roku i likwiduje ją w związku z następującymi zdarzeniami:

• uzyskanie spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej z wyjątkiem przekształcenia własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu w odrębną własność,
• nabycie w drodze zakupu lub zamiany spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, z wyjątkiem nabycia tego prawa w części ułamkowej,
• nabycie w drodze zakupu lub zamiany własności lokalu mieszkalnego, stanowiącego odrębną nieruchomość, lub domu jednorodzinnego, z wyjątkiem nabycia na zasadach współwłasności w częściach ułamkowych,
• przystąpienie do użytkowania wybudowanego własnego domu,
• uzyskanie własności domu jednorodzinnego lub własności lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym, w związku z wykonaniem umowy deweloperskiej,
• uzyskanie odrębnej własności lokalu mieszkalnego w wyniku przebudowy lub nadbudowy istniejącego budynku mieszkalnego bądź pomieszczeń niemieszkalnych,
• uzyskanie własności domu jednorodzinnego lub odrębnej własności lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym wybudowanym przez spółdzielnię mieszkaniową w celu przeniesienia na jej członków własności lokali lub domów,
• wpłacenie kaucji zabezpieczającej pokrycie należności z tytułu najmu lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym, w wysokości przekraczającej 3% wartości odtworzeniowej lokalu, zbudowanego przy udziale środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego,
• dokonaniewpłaty jako tzw. partycypant w TBS w wysokości co najmniej 20% ostatecznych kosztów budowy przypadających na dany lokal w zasobach towarzystwa

Aby ubiegać się o premię powinieneś złożyć wniosek nie później niż 90 dni od dnia wystąpienia jednej z powyższych sytuacji.
Nie zawsze jednak musisz czekać tak długo. Możesz starać się o naliczenie i wypłatę premii także w trakcie budowy mieszkania bądź domu. Musisz jednak wówczas udokumentować, że:

• wpłaciłeś co najmniej 50% wymaganego przez spółdzielnię mieszkaniową wkładu budowlanego lub mieszkaniowego
• wpłaciłeś co najmniej 50% wartości kosztorysowej mieszkania lub domu budowanego z developerem lub firmą budowlaną
• zaawansowanie budowy własnego domu przekroczyło 20% jego wartości kosztorysowej
• zaawansowanie przebudowy, rozbudowy lub nadbudowy prowadzącej do uzyskania własności lokalu wyniosło przynajmniej 50% wartości kosztorysowej

Jaką kwotę otrzymasz?

Premia gwarancyjna

Bank wylicza premię gwarancyjną uzależnioną od czasu oszczędzania i sumy zgromadzonych pieniędzy. Są jednak pewne ograniczenia.

Aby uzyskać premię gwarancyjną, należy w terminie 90 dni od dokonania czynności uprawniającej do jej wypłaty złożyć wniosek o likwidację książeczki we właściwym oddziale banku PKO BP. Na podstawie wniosku bank obliczy i wypłaci premię. Do wniosku należy dołączyć dokumenty potwierdzające powstanie prawa do uzyskania premii gwarancyjnej, na przykład umowę zakupu mieszkania. Jeżeli wniosek zawierać będzie braki, bank wyznaczy termin na ich uzupełnienie, a po bezskutecznym upływie terminu wniosek zostanie zwrócony. Jeśli nie dotrzymamy terminu lub nie uzupełnimy braków, premia nie przepadnie, ale będziemy mogli ją wykorzystać dopiero przy realizacji kolejnego celu mieszkaniowego. Natomiast z samym dokonaniem inwestycji uprawniającej do wypłaty premii nie trzeba się spieszyć, gdyż nie zastrzeżono żadnego terminu, po upływie którego stracimy prawo do premii gwarancyjnej.

Bank PKO BP:
• zsumuje wpłaty na książeczkę dokonywane w poszczególnych latach i kwartałach, osobno dla każdego okresu
• obliczy, o ile wzrosła cena m2 od momentu, w którym dokonano danej wpłaty do dnia likwidacji książeczki (pamiętaj, że obowiązujące bank ceny m2 w danym roku czy kwartale ustalane są centralnie przez Rząd i wcale nie muszą być równe cenie, którą ty zapłacisz za mieszkanie)
• wynik podzielenia ceny m2 z okresu wpłat przez cenę m2 obowiązującą w dniu likwidacji książeczki pomnożony zostanie przez ilość pieniędzy, która była wpłacona na książeczkę w danym okresie
• od tej różnicy bank odliczy odsetki, które narosły dla danej wpłaty od dnia jej dokonania do dnia likwidacji książeczki
• uzyskana kwota to premia obliczona dla wpłat w danym okresie
• na koniec bank zsumuje premie dla wszystkich okresów - to będzie twoja premia gwarancyjna

Twoja premia liczona jest według najbardziej aktualnych opublikowanych przez Rząd cen m2 mieszkania. Publikacja następuje jednak z około półrocznym opóźnieniem.

Ograniczenia

Państwo wprowadziło ograniczenia w wielkości wypłacanych premii. Będzie ona liczona tylko dla wkładów, które maksymalnie pokrywały koszty budowy mieszkania o powierzchni 55 m2 (jeżeli likwidacja związana jest z celami mieszkaniowymi) lub domu jednorodzinnego o powierzchni 70 m2 (jeżeli pieniądze z likwidacji mają pomóc w kupnie, czy budowie domu).
Pamiętaj, że do obliczenia na ile m2 zaoszczędziłeś, brane są pod uwagę ceny m2 z poszczególnych okresów (lat i kwartałów), w których dokonywano wpłat na książeczkę.

Odsetki

Bank stosuje dwie tabele oprocentowania wkładów: tzw."małe" i "duże" odsetki.
Według "małych" odsetek kapitalizowane są wkłady na książeczkach założonych do 31 grudnia 1982 roku.
"Duże" odsetki dopisywane są oszczędzającym, którzy założyli książeczki po 1 stycznia 1983 roku.
Jeżeli jednak oszczędzałeś regularnie przez minimum pięć lat, nawet mając książeczkę założoną przed 1983 rokiem, wówczas także możesz liczyć na kalkulację wkładu według wyższych procentów ("dużych" odsetek).

Dokąd iść z książeczką

Likwidacji książeczki powinno się dokonywać w oddziale banku PKO BP, który prowadzi rachunek do tej książeczki (wpisany na wewnętrzenej stronie okładki). Okres obliczenia premii i likwidacji książeczki uzależniony jest od ilości złożonych wniosków. Jeśłi zmieniłeś miejsce zamieszkania możesz udać się do najbliższego oddziału PKO BP i poprosić o przepisanie książeczki do tegoż odziału.

Cesja

Jeżeli posiadasz książeczkę, a nie będziesz korzystał z należnej ci premii, możesz dokonać jej cesji na kogoś z najbliższej rodziny i w ten sposób pomóc w jej inwestycji lub odzyskać premię z jej pomocą.
Z drugiej strony, jeżeli kupujesz albo budujesz lokal, a nie masz książeczki, zapytaj, czy ktoś z najbliższych jej nie posiada.
Cesji dokonuje się zwykle w oddziale, do którego przypisana jest książeczka. Można jednak wziąć z tego oddziału odpowiednie zaświadczenie i udać się z nim i książeczką do innego oddziału, wygodniejszego np. ze względu na miejsce zamieszkania osoby, na którą będzie cedowana.