www.elfin.pl
portal finansowy


21 listopada 2024

Efektywna stopa procentowa

Jak porównać dwa kredyty, różniące się oprocentowaniem nominalnym, okresem spłaty, ilością rat i wielkością prowizji?
Najlepszym kryterium jest efektywna roczna stopa procentowa, określająca rzeczywisty (a nie deklarowany) koszt kredytu, uwzględniając wszelkie formalne zawiłości, trudne do zrozumienia dla zwykłego człowieka.

Jak liczyć efektywną stopę procentową?

Przykład1

Wyobraź sobie, że twój bank proponuje ci roczny kredyt, oprocentowany zaledwie na 16 procent, przy czym prowizja za udzielenie tego kredytu wynosi 3%. Zaciągając kredyt w wysokości 10 000 zł, otrzymujesz do ręki tylko 9 700 zł, gdyż bank zazwyczaj potrąca prowizję od kwoty przyznanego kredytu. Tyle faktycznie pożyczasz od banku. Musisz oddać 11 600 zł tj. zaciągnięty kredyt 10 000 zł i odsetki w wysokości 1600 zł (16% liczone od 10 000 zł). W tym przypadku efektywna stopa procentowa wynosi 19,59% (11 600/9 700 - 1) i jest wyższa od oprocentowania nominalnego podanego przez bank.

Obie wielkości są prezentowane w skali roku, dlatego wygodnie jest je porównywać.

Przykład 2

Przyjmijmy teraz, że ten kredyt (o stosunkowo niskim oprocentowaniu) udzielany jest nie na rok tylko na okres trzech miesięcy, ale ty potrzebujesz tych pieniędzy przez okres jednego roku(podobnie jak w poprzednim przykładzie). Obliczmy efektywną roczną stopę procentową (w skali roku) - aby to zrobić, trzeba założyć, że z kredytu będziesz korzystał przez cały rok, czyli cztery razy zaciągniesz go i spłacisz.

Najpierw pożyczasz 10 000 zł bez trzech procent, czyli 9 700 zł.
Po trzech miesiącach oddajesz 10 000 zł i odsetki 4% (16% w skali roku), czyli 10 400 zł. Pożyczasz tę kwotę z powrotem, ale bank potrąca prowizję - czyli dostajesz tylko 10 088 zł.
Postępując tak cztery razy, po dwunastu miesiącach oddajesz bankowi 11 698,59 zł, zapłaciwszy po drodze prowizje w wysokości ponad 1200 zł. Roczna stopa efektywna tego kredytu który ma wysokość ponad 32%! Można więc wnioskować, że bardziej opłacałoby się zaciągnąć kredyt roczny na 30% (z roczną kapitalizacja odsetek) bez żadnych prowizji - choć na pierwszy rzut oka (przecież oprocentowanie nominalne kredytu wynosi 16%) wydaje się to niemożliwe.

Na tak wysoki koszt kredytu głównie wpływa trzykrotnie płacona prowizja, ale też kapitalizacja odsetek - w tym przykładzie kwartalna. Wpływ kapitalizacji odsetek wynika między innymi z działania procentu składanego, więcej na jego temat przeczytasz w dziale Inwestycje. Zobacz: Procent skaładany

Musisz pamiętać, że w przypadku kredytów udzielanych przez banki kapitalizacja odsetek zwykle jest miesięczna i jej wpływ na koszt kredytu jest większy niż w tym przykładzie.

Efektywna stopa procentowa uwzględnia wszystkie elementy wpływające na koszt kredytu:

  • Banki prezentując swoje kredyty oprocentowanie nominalne. Dlatego, gdy zaciągasz kredyt na np. na 12% "w skali roku", a odsetki kapitalizowane są miesięcznie, efektywne oprocentowanie jest wyższe. Siła procentu składanego powoduje, że im częstsza jest kapitalizacja odsetek, tym wyższa jest efektywna stopa.
  • Kolejnym elementem podnoszącym koszt kredytu (uwzględnianym przy obliczaniu efektywnej stopy procentowej) jest prowizja płacona za udzielenie kredytu, ale też pozostałe prowizje, które musiałbyś płacić w trakcie trwania kredytu nie uwzględnia ich oprocentowanie podawane przez bank i dlatego ten koszt kredytu jest trudny do uwzględnienia przy porównywaniu kredytów.
  • Często banki udzielają kredytów z płatnością rat z góry. Wówczas pierwszą ratę płacisz wtedy w momencie zaciągnięcia kredytu, czyli w istocie okres kredytowania jest krótszy, a suma kredytu niższa o wysokość tej raty. Wpływa to oczywiście na zwiększenie efektywnej stopy.

Zobacz też: Efektywna stopa procentowa - dla dociekliwych



--------------------------------------------------------
Copyright © 2000-2024 Elfin Sp. z o.o.